Almanya’nın başkenti Berlin’de 12 ülke ve dört çok uluslu örgüt, Libya’da kalıcı ateşkes ve siyasi sürecin başlatılması için masaya oturdu. Zirve sonrası Merkel “Kapsamlı bir plan konusunda anlaştık” derken, BM Genel Sekreterinden “Libya’da askerî çözüme yer yoktur” açıklaması geldi.
İSMAİL KAPAN
BERLİN
Libya’da kalıcı ateşkes ve siyasi sürecin başlatılması maksadıyla Berlin’de uluslararası konferans yapıldı. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in, Birleşmiş Milletlerin (BM) çabalarına destek vermek için ev sahipliği yaptığı konferansta, çatışmaların durması, taraflar arasında karşılıklı güven ortamının tesis edilmesi, Libya’nın toprak bütünlüğünü esas alan kalıcı bir barış anlaşması için görüşmelerin başlatılması hedeflendi. Türkiye ve Rusya’nın devreye girmesi ve akabinde Libya’da sağlanan ateşkesle kesinlik kazanan konferansa, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, Kongo Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Felix Tshisekedi, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, BM’nin Libya Temsilcisi Ghassan Salame ile Afrika Birliği ve Arap Ligi temsilcileri katıldı.
Çin’den Çin Komünist Partisi Dışişleri Çalışma Komitesi Ofisi Başkanı Yang Cieçı’nın da katılım sağladığı konferansta Birleşik Arap Emîrliklerini Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayid en-Nahyan temsil etti. BM nezdindeki meşru Ulusal Mutabakat Hükûmeti (UMH) Başbakanı Fayiz es-Serrac ve Libya’nın doğusundaki gayrimeşru güçlerin lideri Halife Hafter de konferans için Berlin’de hazır bulundu. Zirvenin başında masada yer almayan Serrac ve Hafter konferans sırasında ayrı ayrı salona alındı.
KAPSAMLI PLANDA ANLAŞTIK
4 saatten fazla süren zirvenin ardından bir açıklama yapan Almanya Başbakanı Angela Merkel, “Herkes politik sürecin gerekli olduğunu söyledi. Kapsamlı bir plan konusunda anlaştık. Konferansın bütün tarafları çok yapıcı bir şekilde çalıştı. Herkes aslında silah ambargosuna saygı duyulmasını istiyor. Libya’nın bütün sorunlarını çözmeyeceğini biliyoruz. 5 artı 5 kişilik askerî bir komitenin oluşması için isimler verildi” dedi.
ASKERÎ KOMİTE TOPLANACAK
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de, Libya’daki taraflardan oluşan askerî komiteye ilişkin, “Önümüzdeki günlerde askerî komiteyi Cenevre’de toplayacak duruma geldik” dedi. Berlin’de liderlerin Libya krizinin barışçıl biçimde çözülmesi için güçlü bir mesaj verdiğini belirten Guterres, “Libya’da askerî çözüme yer yoktur. Tüm katılımcılar buna bir kaç kez dikkat çektiler” diye konuştu. Guterres, katılımcıların, Libya’da askerî çatışma veya ülkenin iç işlerine karışmaktan kaçınacağını taahhüt ettiklerini kaydederek, “Tüm aktörlere çatışmayı alevlendirecek eylemlerden uzak durmaları çağrısında bulunduk” şeklinde konuştu. Guterres, tarafların BM’nin uyguladığı silah ambargosuna uyması gerektiğini de sözlerine ekledi.
ERDOĞAN – PUTİN: Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Putin sekiz gün sonra yeniden bir araya geldi. İki lider heyetler arası toplantının ardından açıklamada bulundu. Moskova’da çözüm için zirve yapıldığını hatırlatan Erdoğan “Ortak çabamız sahada nispi sükûnet sağladı ancak girişimlerimizin esas meyvesini Berlin Zirvesi’nin toplanabilmiş olmasıyla alacağız” dedi. Putin de “Ortak bildiriyi taraflardan biri desteklemese de biz yine ümidimizi kesmiyoruz. Meseleyi sonuçlandırmak için çalışmalara devam edeceğiz ve bu çatışmayı bitireceğiz” dedi.
KAPSAYICI BİR HÜKÛMET KURULMASINI DESTEKLİYORUZ
Zirve sonrası yayınlanan sonuç bildirgesinde, Libya Temsilciler Meclisi’nin onayladığı tek, birleşik, kapsayıcı ve etkin bir hükûmetin kurulmasının desteklendiği belirtilirken, Libya Siyasi Anlaşması’nın siyasi çözüm için önemli bir yol haritası olduğu kaydedildi. “Merkezî ve sivil otoritenin kontrolünde birleşik bir Libya ulusal güvenlik sisteminin kurulmasını destekliyoruz” ifadesine yer verilen bildirgede, bu çerçevede polis ve askerî güçlerin tek otorite altında birleşmesi gerektiğinin altı çizildi. Bildirgede, ateşkesin uygulanmasını kontrol edecek ve denetleyecek teknik komiteler kurması için BM’ye çağrıda bulunuldu. Libya’da tüm taraflara özgür, kapsayıcı ve adaletli seçimlerle geçiş sürecini sonlandırmaları için çağrı yapılan bildirgede, “Libyalılar tarafından yürütülen kapsayıcı siyasi sürece” tekrar dönülmesi talebine yer verildi. Bildirgede, “BM himayesinde Berlin zirvesi sonrasında koordinasyonu sürdürmek için bir Uluslararası İzleme Komitesi oluşturuyoruz” denildi.
Yorumla