Çin hükümetinin basına sızan gizli belgeleri, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde bulunan tartışmalı kamplardaki işleyişi ve baskıyı ortaya koydu.
Çin yönetiminin, Sincan bölgesinde 1 milyondan fazla kişinin alıkonulduğu belirtilen “Mesleki Eğitim Merkezi” adındaki kamplarla ilgili notları ve gizli belgeleri, Washington merkezli Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumunca yayımlandı. Belgeler, söz konusu kampların Pekin yönetiminin “gönüllülüğe bağlı meslek eğitimi” için değil, Müslüman azınlığın asimile edilmesi ve düşünce yapısının değiştirilmesi için kullanıldığını ortaya koydu. Pekin’in üst düzey teknolojiyle kamplardaki kişileri izlediği bilgisi de belgelerde yer aldı.
“Pişmanlığa ve itirafa teşvik edin”
Sızan belgeler arasında dönemin Sincan Komünist Parti Sekreter Yardımcısı Zhu Hailun’in, kamp yetkililerine gönderdiği 9 sayfalık bir not da kamplardaki baskıyı gözler önüne serdi. Bu notlarda, “Kaçmalarına asla izin vermeyin”, “Yanlış davrananlara yönelik cezaları ve disiplini artırın”, “Pişmanlığa ve itirafa teşvik edin” gibi talimatlar sıralandı. Ayrıca belgelerde, kamplardaki kişilerin hayatlarının her anının nasıl kontrol altında tutulduğu açıkça görüldü. Belgelerin birinde, “Öğrencilerin sabit bir yatak yeri, sırası, sınıfta oturacağı yeri, çalışma şartları olmalıdır ve bunların değiştirilmesi kesinlikle yasaktır. Uyanma, yıkanma, tuvalete gitme, organize olma, ev işleri, yemek yeme, çalışma, uyuma gibi disiplin kuralları uygulanmalıdır.” ifadeleri yer aldı. Sincan’ın güneyindeki 15 binden fazla kişinin, 2017’de sadece bir haftada kamplara gönderildiği bilgisinin yer aldığı belgelerde, kamptaki kişilerin “zorunlu davranışlara ne kadar uyduğu” ve Çinceyi ne kadar iyi konuştuklarına göre puanlandığı belirtildi. Başka bir belgede de Çin’in yurtdışı misyonlarından belge toplayarak, yabancı ülkelerin vatandaşlıklarına geçen kişilerin bilgilerinin edinilmesi talimatına yer verildi.
Yorumla