Soba zehirlenmelerinin sonbahar kış mevsiminde karşılaşılan
toplu ölümlerin en önemli nedenlerinden biri olduğunu dile
getiren İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mustafa Nafiz Karagözoğlu,
“Zehirlenme fosil yakıt denilen (Kömür,Odun,Petrol ürünleri
vb.) yakıtların eksik yanması ve ortamdaki oksijenin
azalmasından kaynaklanmaktadır. Yeterli yanmayan odun, kömür
gibi yakıtlardan CO olarak bilinen karbonmonoksit gazı çıkar.
Bu gaz havadan hafif olduğu için en küçük deliklerden bile
sızarak oda havasına karışır. Özellikle tıkalı bacalarda, ters
rüzgar veya lodos rüzgarının olduğu zamanlarda bu sızma artar.
Karbonmonoksit gazı burun ve ağız yoluyla akciğerlere girer.
Burada temizlenen kana bu gaz yapışır. Kan oksijen taşıyamaz.
Solunum yetmezliği ve boğulma nedeniyle ölüm meydana gelir.”
diye konuştu.
Sigara içen kişilerde kandaki karboksihemoglobin (HbCO)
seviyeleri yüzde 5-10 civarında arttığı ve kronik CO alımının,
bu kişilerde görülen damar sertliği ve damar hastalıklarının en
önemli nedeni olduğunu anlatan Dr. Mustafa Nafiz Karagözoğlu,
“Yanlış yapılmış ve defektli her tür ısıtma sistemleri, Kapalı
ortamda meydana gelen yanmalar (açık ocaklar, bacasız kömür
sobaları, doğalgaz/LPG”li şofben ve kombiler, bacasız gaz
sobaları (Gazlı Japon Sobaları, LPG Tüplü Isıtıcılar) gibi..)
Özellikle kapalı garaj, park binaları, feribotlar, motor onarım
ve bakım işlikleri bu bakımdan tehlikelidir. Açık ocaklar,
Karbonmonoksitli (CO) gazların üretimi, dağılımı, kullanımı,
Tünel, maden ocağı gibi yerlerdeki yangın ve patlamalar Kimya
endüstrisinde Karbonmonoksit (CO) kullanılan işlemler. motorlu
araçların egzosları, evlerde kullanılan kömür sobası, mangal
gibi ısınma araçları, iyi yanmayan doğal gaz ısıtıcı ve
sobaları, formaldehit üreten fabrikalar, ev-orman-işyeri
yangınları sonrası çıkan zehirli gazlar ve sanayi atık
maddeleridir” dedi.
Soba zehirlenmesine maruz kalanlarda baş ağrısı, baş dönmesi,
bulantı, kusma, üst solunum yolu hastalığı (nezle,grip benzeri
şikayetler) Çarpıntı ve kan basıncı yükselmesi, Kulak
çınlaması, Dalgınlık, Genel bitkinlik ve halsizlik, Bazen göğüs
ağrısı yakınmaları görülebileceğini anlatan Dr. Mustafa Nafiz
Karagözoğlu, soba zehirlenmesi ile karşılaşıldığında ne
yapılması konusunda şunları söyledi; “İlk önce mutlaka 112
Hızır Acil aranarak adres ve durum ile ilgili net bilgiler
verilmesi organize edilmeli. Zehirlenmeye maruz kalınan alanın
olabildikçe hızlı havalandırılması sağlanmalı. Beraberinde
zehirlenmeye maruz kalan kişiler hemen temiz havadar bir ortama
alınmalı. Ağız ve burun yolu kontrol edilerek havalanmaya engel
durum varmı? kontrol edilmeli. Mevcutsa hemen oksijen temin
edilmeli. Başı hafif yan yatırılarak nefes yolunun dil
nedeniyle kapanması engellenmeli. Olabilecek en kısa süre
içinde emniyetli bir şekilde en yakın sağlık kuruluşuna
taşınması sağlanmalı.”
Dr. Mustafa Nafiz Karagözoğlu, soba zehirlenmesine maruz kalan
kişilerde, CO zehirlenmesine bağlı olarak gelişen yetersiz
kanlanma ve yetersiz oksijen nedeniyle; Kas
Erimesi(Rabdomiyoliz) Akciğere Sıvı Dolması (Nonkardiyojenik
pulmoner ödem (NKPÖ) Birden fazla Organ Hasarına bağlı Organ
Yetersizlikleri(Multiorgan yetmezliği (MOY) Yaygın Damar İçi
Pıhtılaşma Bozukluğu(Dissemine intravasküler koagülasyon) Cilt
hasarı, Böbrek Yetersizliği, Kalp damar hastalıkları-infarktüs
ve Beyin damar hastalıklarının gelişebileceğine işaret etti.
Yorumla