CANAN ERASLAN

Kasım ayının ortasından itibaren bütün alışveriş siteleri, markalar, mağazalar bu güne hazırladı tüketicileri… e-Ticaret sitelerinin reklamları internete bağlanan herkese ezberletinceye kadar anlattı sözde indirim gününü. Önüne efsane, şahane, muhteşem sıfatları konulan cuma günü inanılmaz indirimler yapılacağını duyurdular. Amerika’da kölelik zamanından kalma bir uygulama olan ‘kara cuma’ aldatmacası, geçtiğimiz cuma günü, yani 25 Kasım 2019’da yaşandı.

Geçtiğimiz yıl da gördüğümüz ‘önce zam sonra sözde indirim’ uygulaması, bu yıl hemen hemen her marka, ürün ve internet sitesinde uygulandı. Mağazalarda son etiketlerin altına bakanlar, önceki fiyatın daha ucuz olduğunu gördü. İnternet sitelerinden alışveriş yapmayı tercih eden, almak istedikleri ürünün ekran görüntüsünü kaydedenler ise ‘sözde indirim’ döneminde fiyatların artırılmış olduğunu fark etti. Bazı etiketler sadece birkaç kuruş indirimi gösterirken, bazılarında üzeri çizilen fiyatın aynısı yazılıp tüketici kandırılmaya çalışıldı. Yani haftalardır süren bol reklamlı şatafatın özeti, mağaza ve alışveriş merkezlerine koşturup saatlerce kapıda bekleyenlerin önemli bir bölümü hayal kırıklığı, büyük bölümü aldatılarak geri döndü. Sonuç ise iyice kabaran kredi kartı ekstreleri, boşalan cüzdanlar olarak kaldı.

NEREDEN GELİYOR BU KARA CUMA?
Hristiyan dünyasında, kölelik kaldırılmadan önceki tarihlere dayanır bu ‘kara cuma’ deyimi. O dönemde ‘şükran günü’ kutlamaları sonrasında zenginler kölelerini topluca pazara indirir, fiyatlarında da ‘damping’ yapardı. Köleler zenci olup, köle indirimi de kasım ayının son cumasında yapıldığından o güne ‘kara cuma’ denmişti. Hem satılan insanların siyahi olması, hem de insanın içini acıtmasından dolayı bu isim verilmiş o güne. Daha sonraları Amerika’da mevsim sonu indirimli satışların yapıldığı, fiyatların maliyetin bile altına çekildiği gün aynı güne denk gelince bu defa ‘kara cuma’ bu indirim gününün adı olmuş. Zaman içinde ise dünyanın hemen hemen bütün ülkelerine ‘black friday’ olarak yayılmış. Ülkemizde ise son 4-5 yıldır çılgınlık derecesini alan bir güne dönüşmüş durumda…